Nắng nóng gay gắt, mực nước trong ao nuôi giảm thấp, độ mặn tăng cao, kết hợp với sự xuất hiện của một số cơn mưa trái mùa… được nhận định là nguyên nhân chính khiến nhiều diện tích nuôi tôm bị ảnh hưởng. Cần rất nhiều biện pháp phòng chống để vụ nuôi đạt hiệu quả.
Thực hiện các biện pháp phòng chống mầm bệnh gây hại cho tôm vào mùa nóng
Giải pháp chống nóng
Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, nắng hạn sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khoảng cuối tháng 5, trong đó có những đợt nắng nóng gay gắt, vì thế, độ mặn thời gian tới sẽ tiếp tục tăng cao. Thời điểm này, một số tuyến sông, kênh rạch tại nhiều khu vực bắt đầu cạn nước. Các loại bệnh chủ yếu trên tôm cũng bắt đầu xuất hiện là đỏ thân, đốm trắng, gan tụy… mức độ thiệt hại từ 30% đến 50% năng suất, đặc biệt là các loại hình nuôi quảng canh, quảng canh cải tiến bị ảnh hưởng.
Thời gian tới, tình hình thời tiết tiếp tục diễn biến phức tạp, do đó công tác phòng chống dịch bệnh trên tôm cần được tăng cường hơn nữa. Địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến cáo nhằm nâng cao ý thức cho các hộ nuôi tôm. Đối với những ao nuôi khi phát hiện tôm có dấu hiệu không bình thường thì cần báo ngay với cán bộ khuyến ngư, thú y nơi gần nhất để lấy mẫu xét nghiệm, nhằm xác định nguyên nhân gây bệnh và xử lý kịp thời để có được một vụ tôm thắng lợi, bội thu.
Để tránh hiện tượng này, người nuôi cần:
- Giữ ao nuôi có mực nước cao hơn 1,3 m và có mức ôxy luôn cao hơn 4 ppm.
- Kiểm soát chặt chẽ lượng thức ăn thông qua kiểm tra nhá, hoặc lặn đáy, đánh giá tỷ lệ sống để ước lượng thức ăn chính xác.
- Quản lý đáy sạch không bị nhờn nhớt, màu nước ổn định, có độ trong khoảng 20 - 25 cm, trong nước ít chất lơ lửng, có ít bọt tàn.
- Tăng cường thêm vitamin, đặc biệt Vitamin C, khoáng... bổ sung vào thức ăn.
- Xi phông đáy thường xuyên và tăng cường thay nước vào ban đêm.
- Diệt khuẩn nước và cho ăn thuốc khi phát hiện nước bẩn và tôm nhiễm khuẩn.
- Thường xuyên liên lạc và nắm bắt các thông tin diễn biến về dịch bệnh để có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
- Cần che nắng cho ao tôm giúp giảm được nhiệt độ, tôm nhanh lớn trong mùa nắng nóng, đồng thời hạn chế tảo xuất hiện. Che mát cho ao nuôi nhưng vẫn phải bảo đảm đủ lượng ánh sáng cho tôm phát triển thì nên chọn loại lưới có độ che phủ 60% nắng là phù hợp. Bên cạnh là mái che, người nuôi nên đầu tư thêm máy quạt nước. Tăng cường thời gian hoạt động trong ngày làm cho nước luôn luân chuyển; tránh làm cho nước bị phân tầng. Bổ sung thêm các loại men vi sinh giúp tăng cường sức đề kháng cho tôm.
Công tác quản lý
Cần tuân thủ quy tắc quản lý ao nuôi tôm: Trong nuôi tôm, việc quản lý tốt các yếu tố môi trường nước là rất quan trọng. Nếu giữ được sự ổn định các yếu tố nhiệt độ, độ mặn, pH, độ kiềm, ôxy hoà tan... trong ngưỡng thích hợp sẽ giúp tôm phát triển tốt. Do đó, phải thường xuyên kiểm tra các yếu tố môi trường và theo dõi hoạt động của tôm. Người nuôi cần xây dựng ao lắng riêng, chủ động được nguồn nước và xử lý nước trước khi lấy vào ao nhằm tạo các yếu tố môi trường thuận lợi nhất cho sự phát triển của tôm, cũng như hạn chế mầm bệnh từ bên ngoài. Thường xuyên kiểm tra, gia cố bờ bao sau mỗi vụ nuôi để tránh tình trạng nước rò rỉ từ ngoài vào hay từ ao này sang ao khác. Nếu nước trong ao tôm có màu đậm, pH cao, cần lập tức tiến hành thay 20% lượng nước hoặc cấp thêm nước vào ao nuôi thông qua ao lắng.
Vào mùa nắng nóng, đôi khi xuất hiện mưa trái mùa làm môi trường nước biến động, cần theo dõi, quản lý ao nuôi, đề phòng tôm bị sốc, ảnh hưởng đến hoạt động sống. Khi thấy có dấu hiệu mưa, cần rải vôi xung quanh ao tôm với liều lượng 10 - 15 kg/100 m2 để hạn chế phèn rửa trôi xuống ao nuôi. Bên cạnh đó, nắng nóng thường làm độ mặn tăng cao, độ trong thấp, rong tảo phát triển nhiều, pH dao động trong ngày lớn, ôxy giảm thấp vào ban đêm… dẫn đến tôm chậm lớn, bị đỏ thân do thiếu ôxy… Nếu có điều kiện, cần cấp nước để bù vào lượng nước bốc hơi. Nên cấp nước từ từ, khoảng 20 - 30% lượng nước trong ao, cấp vào lúc trời mát, khoảng sau 19 giờ đêm, cấp nước cần qua ao lắng và xử lý. Nên sử dụng chế phẩm sinh học định kỳ giúp ổn định môi trường, hạn chế khí độc trong ao nuôi.
Ngoài ra, nên thả tôm nuôi với mật độ vừa phải để dễ quản lý. Trong suốt quá trình nuôi, cũng nên ghi sổ nhật ký theo dõi các hoạt động hằng ngày để thuận tiện cho việc quản lý sức khỏe tôm nuôi cũng như phục vụ cho truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Tránh tình trạng dịch bệnh lây lan trên diện rộng, tránh những bất lợi do tác động từ môi trường, ngoài sự nỗ lực chủ động phòng ngừa dịch bệnh của nông dân, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh nhiều biện pháp hỗ trợ, dập dịch hiệu quả, kịp thời hỗ trợ nông dân khắc phục khó khăn, tăng cường mở các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi tôm, hỗ trợ vốn, kiểm tra chặt chẽ chất lượng con giống, chất lượng thức ăn, thuốc thú y thủy sản… nhằm giúp nông dân vượt qua khó khăn trước mắt, ổn định sản xuất.
Nguồn: Con tôm