Thông tin từ các thị trường chính tiêu thụ tôm như Mỹ, EU hay Nhật Bản đều cho thấy xu hướng giá tôm đang tăng nhanh. Nguồn cung hạn chế là nguyên nhân chính tác động tới giá tôm trên thị trường thế giới. Đây cũng là một trong những yếu tố chính góp phần gia tăng giá trị XK tôm của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2013.
Năm 2013, hội chứng tôm chết sớm (EMS) tiếp tục gây hại cho nhiều nước nuôi tôm ở Châu Á - khu vực sản xuất tôm lớn nhất thế giới hiện nay. Thái Lan - nước sản xuất 500.000 – 600.000 tấn tôm/năm chịu tổn thất nặng nề nhất. Mới đây, nước này đưa ra dự báo sản lượng tôm năm nay giảm tới 50% so với 550.000 tấn năm ngoái.Thống kê từ Hải quan Việt Nam cho thấy, giá trị XK tôm Việt Nam 6 tháng đầu năm tăng 8,6%, đạt trên 1,1 tỷ USD, trong đó XK sang các thị trường chính như Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc và Canada tăng khả quan.
Tháng 6/2013, XK tôm sang Nhật Bản - thị trường NK tôm lớn nhất của Việt Nam - tăng 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là tháng thứ 4 liên tiếp XK tôm sang thị trường này tăng trưởng khá. Nhờ đó, giá trị XK tôm sang Nhật Bản 6 tháng đầu năm tăng 6,6%, đạt 293,9 triệu USD. Báo cáo thị trường của FIS cho thấy, lượng dự trữ tôm - đặc biệt là tôm sú - của nước này đã xuống rất thấp sau gần một năm áp dụng chế độ kiểm tra Ethoxyquin với mức dư lượng thấp 0,01ppm đối với tôm NK từ Việt Nam và Ấn Độ.
Trong khi đó, nguồn cung từ các nước khác không đủ bù đắp cho lượng thiếu hụt đã đẩy giá tôm tại thị trường này tăng cao. Theo thống kê của Hải quan Nhật Bản, 5 tháng đầu năm 2013, NK tôm nguyên liệu đông lạnh vào Nhật Bản giảm 1% về khối lượng nhưng tăng 12% về giá trị so với cùng kỳ năm 2012. Theo báo cáo thị trường của FIS, đầu tháng 1/2013, giá bán tôm sú HLSO cỡ 16/20 của Việt Nam là 12 USD/kg, đến cuối tháng 6/2013 đã lên đến 16,2 USD/kg, tăng 35%.
Cùng với xu hướng tăng giá trên thị trường toàn cầu, giá tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ cũng tăng đáng kể, góp phần gia tăng giá trị XK tôm sang thị trường này trong bối cảnh khó khăn khi thị trường này dựng lên nhiều rào cản.
Tháng 1/2013, giá bán tôm sú HLSO cỡ 16/20 tại Mỹ là 5,20 USD/pao và đã tăng lên 6,10 USD/pao vào cuối tháng 6/2013. Nhờ giá tăng, XK tôm sang Mỹ cũng tăng khả quan. Sáu tháng đầu năm 2013, giá trị XK tôm Việt Nam sang thị trường này tăng 22,4% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 252,3 triệu USD.
Điểm đáng chú ý khác trong XK tôm 6 tháng đầu năm nay là sự gia tăng tôm chân trắng trong cơ cấu sản phẩm XK tôm. Tôm chân trắng chiếm 41,3% tỷ trọng giá trị XK, gần sát với tỷ trọng XK tôm sú (50,8%). Sáu tháng đầu năm nay, XK tôm chân trắng của Việt Nam thu về trên 455,86 triệu USD, trong khi XK tôm sú đạt 560,33 triệu USD.
Dịch bệnh khiến sản lượng tôm giảm, cộng với xu hướng tiêu dùng tôm giá rẻ của thị trường toàn cầu đã tạo ra sự thay đổi này. Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, sản lượng tôm sú 6 tháng đầu năm đạt 80.000 tấn, giảm 27,1% so với cùng kỳ năm trước, trong khi sản lượng tôm chân trắng đạt 20.000 tấn, tăng 33,3%.
Nhiều thông tin cho thấy, nguồn cung tôm cho thị trường thế giới không được dồi dào do ảnh hưởng của dịch bệnh tại nhiều nước sản xuất chính. Cạnh tranh về thu mua tôm nguyên liệu đã đẩy giá tôm thế giới tăng mạnh trong 6 tháng qua. Từ nay đến cuối năm, một số nước sẽ vào vụ thu hoạch chính và nguồn cung có thể được cải thiện, tuy nhiên, với sản lượng tôm nuôi của Thái Lan giảm mạnh và nhu cầu tiêu thụ tăng vào cuối năm, giá tôm khó có thể “hạ nhiệt” và sẽ tiếp tục duy trì xu hướng tăng.
Theo VASEP