Việc khống chế và kiểm soát tảo lam là giải pháp quan trọng trong nuôi tôm, trong nhiều trường hợp nó có thể quyết định đến sự thành công hay thất bại của cả một vụ nuôi.
Tác hại
Tảo lam là một loại tảo độc, không có lợi cho các ao nuôi thủy sản. Tảo lam không phải là thức ăn cho các loại phiêu sinh động vật, chúng phát triển mạnh vào giữa và cuối chu kỳ nuôi, khi mà chất thải của động vật tích tụ nhiều, thức ăn dư thừa làm tảo phát triển mạnh mẽ như một lớp sơn quánh đặc phủ kín mặt ao, khi tảo phát triển mạnh sẽ gây thiếu ôxy vào ban đêm tùy theo mật độ tảo, từ đó có thể làm cho động vật thủy sản bị ngạt. Ngoài việc gây ra các tình trạng trên, chúng còn có thể tiết độc tố gây bệnh cho tôm, cá đặc biệt những loại cá ăn lọc như cá mè trắng, mè hoa và cho cả con người nếu ăn phải. Tảo lam được chia thành hai dạng là: Tảo lam dạng sợi và tảo lam dạng hạt; tảo lam dạng hạt dạng thường thấy là Microcystic sp...; tảo lam dạng sợi thường thấy như: Nostoc sp, Anabaena sp, Oscillatoria sp...
Cách nhận biết
Dùng đĩa Secchi để đo độ trong của nước, nếu ao có độ trong thấp hơn 30 cm, là cảnh báo nước ao nuôi đang dư thừa chất dinh dưỡng, tảo phát triển quá dày. Khi tảo lam phát triển với mật độ dày đặc có thể thấy hạt li ti trên mặt nước bằng mắt thường, nước ao sẽ có màu xanh lam, xanh ngọc, nổi váng xanh trên mặt nước và có mùi hôi. Trời nắng gắt tảo lam thường nổi thành đám trên mặt nước, dạt về cuối gió.
Giải pháp vật lý/cơ học
Giảm cho ăn, hoặc ngưng cho ăn 2 - 3 bữa.
Thay nước: Có thể thay ít nhất 30% lượng nước trong ao, thay trong vòng từ 2 đến 3 ngày, mỗi ngày 1 lần. Điều này có thể giúp nồng độ dinh dưỡng trong ao thấp hơn và giảm mật độ tảo.
Tăng cường sục khí cũng được sử dụng như là một cách tiếp cận cơ học để kiểm soát tảo. Thêm ôxy cho đáy ao có thể kích thích phốt pho để liên kết và được hấp thụ vào trong trầm tích của ao nuôi. Điều này ngăn không cho phốt pho sẵn có trong nước để tảo sử dụng và tăng trưởng. Phương pháp này phù hợp hơn khi kiểm soát các loài tảo nổi (planktonic algae) như tảo lam.
Ngoài ra, sử dụng quạt nước không chỉ cung cấp ôxy để các vi sinh vật phát triển mà chúng còn có tác dụng tạo dòng chảy, thu gom các hợp chất hữu cơ tích tụ để dễ ràng loại bỏ chúng, giải phóng khí độc và tránh phân tầng nguồn nước.
Giải pháp hóa học
Trước tiên, người nuôi tiến hành giảm cho ăn, hoặc ngưng cho ăn 2 - 3 bữa.
Khi phát hiện trường hợp tảo phát triển quá mức, dùng hóa chất để xử lý như sau: BKC (Benzalkonium Chloride) liều lượng 1 lít/1.000 m3 nước hoặc Clear-80 liều lượng 1,5 lít/1.000 m3 nước. Dùng vào lúc 9 - 10 giờ sáng, cho chạy sục khí liên tục. Hoặc có thế dùng Coptrol (sản phẩm của Australia) là sản phẩm ở dạng đồng hữu cơ. Liều lượng và cách dùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất ghi trên bao bì. Lưu ý, không nên sử dụng Coptrol trong trường hợp độ cứng (CaCO3) của nước dưới 50 ppm và khi nhiệt độ của nước dưới 160C. Ngoài ra, tảo chết nhiều sẽ làm mất ôxy trong nước, điều này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm. Bởi vậy, cần diệt tảo một cách từ từ, tốt nhất nên chia hồ/ao ra làm 2 - 3 lần để diệt và mỗi lần diệt cách nhau khoảng 10 ngày. Máy sục khí cần được hoạt động tối đa trong suốt thời giàn này để đảm bảo có đủ ôxy cung cấp cho ao nuôi.
Giải pháp sinh học
Đây được xem là giải pháp an toàn và hiệu quả nhất. Biện pháp xử lý như sau:
- Khi phát hiện thấy tảo trong ao nuôi phát triển quá mức, người nuôi cần giảm cho ăn hoặc ngưng cho ăn từ 2 đến 3 bữa;
- Sử dụng chế phẩm vi sinh có tác dụng xử lý môi trường và khí độc;
- Trong quá trình xử lý, dùng khoáng chất đánh vào ao để giúp tôm chống sốc, tăng sức chống chịu khi môi trường thay đổi.
Nguồn: Tổng hợp