Do ngành dược phẩm chống lại sự kháng kháng sinh do sử dụng kháng sinh quá mức, việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản sẽ ngày càng trở nên đáng chú ý.
Theo Rio Praaning Prawira Adiningrat, Tổng thư ký của Tổ chức International Advise International Foundation, ngành nuôi trồng thuỷ sản toàn cầu chịu trách nhiệm về một lượng lớn thuốc kháng sinh.
Lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến các nguy cơ kháng thuốc kháng sinh (AMR), hiện tượng xảy ra khi các vi sinh vật – vi khuẩn, nấm, vi rút và ký sinh trùng – không đáp ứng với các chất chống vi khuẩn như kháng sinh.
Praaning cho biết: Mặc dù AMR gây hậu quả nghiêm trọng đối với sức khoẻ, nhưng những rủi ro liên quan vẫn chưa được nghiên cứu kĩ càng.
Các nguy cơ liên quan đến việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thuỷ sản là một chủ đề nóng, vì EU đã cảnh báo đình chỉ nhập khẩu tôm Ấn Độ năm ngoái.
Vào tháng 1/2018, một quan chức EU cho biết việc tuân thủ các quy định về thuốc kháng sinh của các trại nuôi tôm ở Ấn Độ là “không đủ”, mặc dù người mua EU đã đánh giá thấp mối đe dọa đối với người từ tồn dư kháng sinh.
Trong khi đó, Marine Harvest đã trở thành công ty đầu tiên trong khu vực Los Lagos của Chi-lê có được giấy chứng nhận không có kháng sinh cho một trong những trang trại cá hồi Đại Tây Dương của công ty này, điều này được các nhà chức trách của nước này mô tả là “cột mốc quan trọng”.
Praaning cho biết: Để tăng trưởng và tăng cường sức khoẻ cho cá, tôm, gia cầm, lợn con và bò, kháng sinh là “phương pháp rẻ tiền” vì thế trừ khi có sự lựa chọn cạnh tranh, người nuôi sẽ tiếp tục sử dụng kháng sinh và các công ty dược phẩm sẽ tiếp tục sản xuất thuốc kháng sinh để khuyến khích tăng trưởng.
Ông nói thêm rằng khoảng 90% vi khuẩn ở nước biển kháng với ít nhất một kháng sinh và lên đến 20% vi khuẩn kháng với ít nhất năm kháng sinh.
Ông cũng chỉ ra một nghiên cứu của Trung Quốc từ năm 2017 cho biết bột cá có thể tạo ra AMR trong đại dương, vì đã tìm thấy 132 gien AMR trong bột cá thương phẩm.
Praaning lưu ý rằng các giải pháp cho vấn đề bao gồm ngăn chặn, hoặc đưa ra các biện pháp – chẳng hạn như thuế, lệnh cấm và thi hành – để giảm sử dụng kháng sinh cũng như phát triển các phương án thay thế khác. Trong nuôi cá và nuôi tôm, việc đưa ra việc ghi nhãn rõ ràng về các phương án thay thế và các giải pháp thay thế sẽ rất quan trọng.
Cam kết của Chi-lê để tránh việc sử dụng kháng sinh là một “con đường không trở lại”, Arturo Clement, Chủ tịch mới của SalmonChile, nói với Undercurrent hồi tháng 10 năm ngoái.
Công ty thức ăn chăn nuôi Bentoli cho biết việc giảm sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thuỷ sản là xu hướng số một mà họ mong đợi sẽ được nhìn thấy vào năm 2018.
“Các nhà sản xuất nuôi trồng thuỷ sản đã phải đối mặt với áp lực nặng nề vào năm 2017 vì lạm dụng các chất kháng sinh, dẫn đến sự phổ biến rộng rãi của AMR. AMR có tiềm năng nguy hiểm “gây ảnh hưởng đến việc điều trị các bệnh nhiễm khuẩn” ở cả các loài thủy sản và con người.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) của Liên Hợp Quốc, các lô hàng thủy sản có dư lượng kháng sinh chiếm 28% số lô hàng thủy sản EU từ chối nhập khẩu và 20% số lượng thủy sản Hoa Kỳ từ chối nhập khẩu.
Trong một cuộc họp về chủ đề này được tổ chức tại Rome, Italy, FAO cho biết điều quan trọng là phải có thông tin về các yếu tố di truyền liên quan đến kháng thuốc.
Đe dọa đối với sức khoẻ con người
Tổ chức Y tế Thế giới đã coi AMR là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khoẻ con người.
Theo Huffington Post, việc kháng kháng sinh có thể đưa chúng ta trở lại những ngày mà 40% người Mỹ chết do nhiễm trùng, vì ước tính 700.000 người trên toàn thế giới chết vì các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc.
Theo Ủy viên Hội đồng châu Âu về sức khỏe và an toàn thực phẩm Vytenis Andriukaitis, thương mại toàn cầu về thực phẩm và động vật tăng khiến các mầm bệnh kháng sinh kháng sinh có cơ hội để lây lan trên toàn cầu.
Andriukaitis cho biết vào tháng 6 năm ngoái: “Kháng kháng sinh là một mối đe dọa ngày càng tăng trên toàn cầu, và nếu chúng ta không đẩy mạnh hành động và cam kết của chúng ta, đến năm 2050 tình trạng này có thể gây tử vong nhiều hơn ung thư”.
AMR là một “cơn sóng thần im lặng”. Theo Andriukaitis, các hành động tập thể quyết liệt là cần thiết để tránh rơi vào tình trạng ngay cả những trường hợp nhiễm trùng và thương tích nhẹ cũng dẫn đến tử vong.
Theo báo Guardian, theo bản báo cáo này tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Switzerland, công ty dược phẩm lớn nhất của Anh, GlaxoSmithKline, và đối thủ Johnson & Johnson của Anh đang dẫn đầu trong việc thực hiện những nỗ lực để chống lại sự kháng thuốc kháng sinh ở người.
Tháng 9 năm ngoái, các nhà lãnh đạo thế giới tuyên bố kiềm chế sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh.
Tháng 7 năm ngoái, tại hội nghị thượng đỉnh tại Hamburg, Đức, các nhà lãnh đạo G-20 đồng ý tiến hành nghiên cứu thêm về kháng thuốc kháng sinh.
Nguồn: Tổng cục Thủy sản