Chỉ trong thời gian ngắn đã có hàng vạn ha tôm nuôi ở các huyện vùng U Minh Thượng (Kiên Giang) bị thiệt hại; tôm chết đỏ đồng trước sự bất lực của người dân.
Thiệt hại nặng
Ông Sáu Bơi (Trần Văn Bơi) ở ấp Bảy Biển, xã Nam Thái A, thả nuôi 1,3 ha tôm quảng canh; khi tôm được khoảng 45 ngày thì gặp nắng hạn kéo dài, vuông nổi rong nhiều, tôm bắt đầu có dấu hiệu chết”.
Tôm chết đỏ đồng - Ảnh: Lê Hoàng Vũ
Bí thư Đảng ủy xã Nam Thái A - Huỳnh Văn Thanh cho biết, toàn xã có 1.895 hộ, thả nuôi được 2.771 ha tôm quảng canh thì hầu như không nhà nào thoát dịch bệnh, với 80% diện tích thả nuôi của xã bị thiệt hại.
Đi dọc các xã ven biển huyện An Minh, đâu cũng nghe chuyện tôm chết, thiệt hại nhiều. Xã Đông Hòa có 2.227/6.491 thả nuôi bị thiệt hại, nay đã thả nuôi lại được 1.048 ha. Đông Hưng thiệt hại 2.200/4.450 ha, Đông Hưng A gần như cả xã bị thiệt hại với 1.806/2.085 ha thả nuôi, nay đã khắc phục được trên 50% diện tích. Ông Chín Tặng (Trần Văn Tặng) ở xã Đông Hòa, uể oải chống xuồng đi vớt xác tôm chết, buồn rầu nói: Cả khu vực này chẳng hộ nào còn, có hộ đã thả lần 2, lần 3 nhưng tôm cứ bằng chiếc đũa là chết, đỏ cả ruộng”.
Lực bất tòng tâm
Võ Hoàng Việt, Trưởng phòng NN&PTNT huyện An Minh cho biết, trong hơn 10.000 ha tôm nuôi của huyện bị thiệt hại, có khoảng 50% diện tích bị thiệt hại 50% trở lên. Nguyên nhân tôm chết được xác định là do sự biến động quá lớn về nhiệt độ giữa ngày và đêm, ban ngày trời nắng nóng gay gắt nhưng khuya lại lạnh, kèm theo những cơn mưa trái mùa gây sốc cho tôm. Hơn nữa, khi trời nắng nóng kéo dài, nước bốc hơi rất nhanh làm cho mực nước trên vuông nuôi xuống thấp nhưng người dân lại không chủ động được ao lắng nên không thể cấp bù kịp thời. Vì không có ao để xử lý nên những diện tích bị thiệt hại đều xả nước trực tiếp ra kênh rạch, làm lây lan dịch bệnh cho khu vực xung quanh.
Ngành nông nghiệp các địa phương đang tăng cường các biện pháp kỹ thuật giúp dân phòng chống dịch bệnh trên tôm nuôi. Khuyến cáo nông dân thường xuyên thăm đồng và gia cố đê bao để giữ mực nước ruộng từ 50cm trở lên. Trường hợp cần cấp thêm nước thì phải lắng lọc kỹ, diệt hết mầm bệnh rồi mới từ từ cấp vào vuông nuôi, tránh gây sốc cho tôm. Nếu gặp mưa trái mùa thì nhanh chóng xử lý nước bằng vôi (vôi Dolomite, Super Canxi…) và xả bớt nước mặt nhằm giảm axít, phèn. Khi phát hiện tôm có dấu hiệu bất thường như kéo dàn, chết rải rác dọc bờ vuông, cần báo ngay cho cơ quan chuyên môn để xử lý kịp thời.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hữu Hoa, Trưởng phòng NN&PTNT An Biên, các giải pháp khắc phục hiện nay chỉ mang tính tạm thời. Vì người dân chưa thực hiện tốt các khâu trong quy trình nuôi, nhất là khâu thiết kế đồng ruộng. Theo khuyến cáo, người nuôi nên chừa 10 - 15% diện tích vuông nuôi làm ao lắng, xử lý nước kỹ trước khi cấp vào ruộng. Tuy nhiên, phần lớn nông dân hiện nay đều bỏ qua khâu này. Do đó, khi cần phải cấp bù nước đều bơm trực tiếp từ kênh rạch vào. Trong khi hệ thống thủy lợi hiện nay chưa có mương cấp và thoát riêng biệt, chỉ một hộ bị dịch bệnh thải ra cũng lây nhiễm cho cả khu vực.
>> Lịch thả nuôi chính vụ 2013 mới bắt đầu hơn 1 tháng nhưng Kiên Giang đã có hàng vạn ha tôm nuôi bị thiệt hại. An Minh có 10.493/37.000 ha bị thiệt hại; trong đó 4.415 ha thiệt hại 50% trở lên. An Biên có 3.144/9.817 ha bị thiệt hại.
Theo Thủy sản Việt Nam