Trong những tháng đầu năm 2015, xuất khẩu thủy sản nước ta sụt giảm nghiêm trọng, từ đó cũng bộc lộ hàng loạt các điểm yếu khi cạnh tranh với các đối thủ trên trường thế giới.
Trong 8 tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu thủy sản nước ta ước đạt tổng giá trị 4,2 tỷ USD, giảm 16,6% so với cùng kỳ. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, xuất khẩu thủy sản đang giảm sút rõ rệt ở những thị trường lớn. Cụ thể như: Ở thị trường Hoa Kỳ giảm hơn 29%, thị trường Nhật Bản giảm 12%, thị trường Hàn Quốc giảm 5%... Dự kiến, năm 2015 xuất khẩu thủy sản sẽ không đạt mục tiêu đề ra.
Lý giải về sự sụt giảm trên, các chuyên gia cho rằng bên cạnh những nguyên nhân khách quan như: giá đồng nội tệ của các nước sụt giảm làm giảm giá trị sản phẩm, chính sách hạn chế nhập khẩu đẩy mạnh xuất khẩu của các nước… thì xuất khẩu thủy sản nước ta có biểu hiện “hụt hơi” trước sự cạnh tranh gay gắt của các nhà xuất khẩu khác như: Thái Lan, Ấn Độ.
Theo ông Trần Tấn Tâm, Tổng giám đốc Tổng Công ty Thủy sản Việt Nam, mặc dù đứng trong top đầu về xuất khẩu tôm (đứng thứ 3 thế giới) nhưng tôm Việt Nam không thể dẫn dắt thị trường bởi phải đang cạnh tranh với các đối thủ khác về giá như: Ấn Độ, Thái Lan… Nhưng bất ổn ở chỗ Việt Nam lại phải nhập con giống từ 2 đối thủ cạnh tranh này. Do phải phụ thuộc con giống nên chất lượng ban đầu rất khó kiểm soát. Không riêng gì con giống, việc chậm xây dựng mô hình chuỗi nuôi trồng, chế biến cũng đang là lực cản trong cạnh tranh của ngành thủy sản nước ta nói chung và mặt hàng tôm nói riêng.
GS TS Bùi Chí Bửu, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam nhận định, Việt Nam phải thay đổi mô hình nuôi trồng, giống ngành nông nghiệp mới có thể hy vọng nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, nếu không sẽ bị các đối thủ khác dần loại khỏi cuộc chơi.
Dự báo trong những năm tiếp theo, với mức độ hội nhập ngày càng sâu rộng, sự đào thải của thị trường sẽ còn diễn ra mạnh mẽ hơn. Ngành thủy sản Việt Nam cần nhìn lại mình để khắc phục những điểm yếu, nâng cao sức cạnh tranh, giữ vững vị thế là một trong những nước xuất khẩu thủy sản hàng đầu trên thế giới.
Báo An Giang