Bước sang năm 2013, xuất khẩu (XK) tôm Việt Nam phải đối diện hàng loạt rào cản kỹ thuật mới sau khi gặp nhiều khó khăn tại các thị trường nhập khẩu (NK) tôm trọng điểm năm ngoái.
Để duy trì sản xuất và xuất khẩu, các doanh nghiệp XK tôm Việt Nam đã chuyển hướng sang các thị trường khác, trong đó nhiều nước châu Á đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu.
Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2013, tôm Việt Nam vướng vụ kiện chống trợ cấp tại thị trường Mỹ, XK tôm sang EU chưa phục hồi do suy thoái kinh tế kéo dài, rồi Nhật Bản và Hàn Quốc áp dụng mức kiểm tra dư lượng Ethoxyquin đã khiến XK tôm Việt nam lâm vào cảnh lao đao.
Trước tình hình này, các doanh nghiệp đã định hướng lại thị trường, trong đó Trung Quốc là thị trường được chú ý do nhu cầu tiêu thụ tôm tại quốc gia này lớn và các doanh nghiệp Việt Nam có lợi thế về địa lý. Chính vì vậy, XK tôm sang thị trường này đã tăng mạnh ngay từ những tháng đầu năm 2013.
Châu Á đang trở thành thị trường hấp dẫn của xuất khẩu tôm Việt Nam.
Trong quý I/2013, Trung Quốc đã vượt qua EU trở thành thị trường NK tôm lớn thứ 3 của Việt Nam, sau Mỹ và Nhật Bản với mức tăng trưởng hàng tháng từ 7,3-97%. Tính đến hết tháng 5, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc (gồm cả Hồng Kông) đạt 108,5 triệu USD, tăng 17,9% so với cùng kỳ năm ngoái và tiếp tục giữ vị trí thứ 3 về NK tôm Việt Nam.
Nhiều báo cáo đánh giá thị trường cho thấy Trung Quốc không chỉ là nước XK thủy sang hàng đầu thế giới mà quốc gia này đang trở thành thị trường tiêu thụ thủy sản tiềm năng. Dự báo trong vòng 10 năm tới, giá trị nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc có thể đạt tới 20 tỷ USD.
Theo báo cáo thị trường của Globefish, các nước Đông Nam Á cung đang gia tăng nhu cầu nhập khẩu tôm để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa cũng như chế biến XK. Năm 2012, nhập khẩu tôm của Singapore, Đài Loan tăng trưởng lần lượt là 2,1% và 1,1%.
Trong 5 tháng đầu năm 2013, ASEAN trở thành thị trường hấp dẫn của XK tôm Việt Nam với mức tăng trưởng 15,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó Philippines tăng 88,5%, Malaysia tăng 16,8%, Singapore tăng 3,7%.
Xét về giá trị, Singapore là thị trường lớn nhất NK tôm Việt Nam với giá trị đạt 10,78 triệu USD trong 5 tháng đầu năm, riêng tháng 5 XK tôm sang Singapore có tốc độ tăng trưởng tới 76%. Theo thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), năm 2012 Việt Nam dẫn đầu về cung cấp tôm đông lạnh cho Singapore với thị phần lên tới 31,7%.
Trong thời gian tới, Malaysia cũng được dự báo sẽ là thị trường hấp dẫn cho XK tôm Việt Nam do nguồn cung tôm nước này trong quý I/2013 giảm trên 30%, từ 90 ngàn tấn xuống chỉ còn 60 tấn vì ảnh hưởng dịch bệnh. Để đắp lượng nguyên liệu chế biến trong nước bị thiếu hụt lớn, Malaysia phải tăng cường NK tôm và đây sẽ là cơ hội tốt cho doanh nghiệp tôm Việt Nam.
Theo Báo Công Thương Điện Tử